Historia Brzustowa

Udokumentowana historia Brzustowa datuje się od dnia 3 lutego 1367 r., kiedy to biskup włocławski Zbylut z Gołańczy nadaje mieszczaninowi Wolborza Piotrowi Rusinowi prawo lokowania na prawie średzkim wsi Brzustów (Brzosthov), położonej w Ziemi Sandomierskiej, w kasztelanii opoczyńskiej. Brzustów był własnością biskupów włocławskich, choć pod względem jurysdykcji kościelnej podlegał archidiecezji gnieźnieńskiej. Początkowo Brzustów należał do parafii w Białobrzegach (Opoczyńskich), a od ok. 1520 r. do trzeciego rozbioru Polski w 1795 r. do parafii w Inowłodzu, kiedy to znów powrócił do parafii w Białobrzegach. Kmiecie brzustowscy do czasu uwłaszczenia (ukazem carskim z 1864 r.) odrabiali pańszczyznę na folwarku biskupim w Smardzewicach. Do dworu smardzewickiego składali daniny z owsa, drobiu, jaj, dawali podwody i pełnili straż w tym dworze oraz wykonywali inne ciążące na nich powinności.

Od 1795 r. Brzustów znalazł się w zaborze austriackim; w 1809 roku został włączony do Księstwa Warszawskiego, a po kongresie wiedeńskim do Królestwa Polskiego. Od roku 1879 do I wojny światowej Brzustów był w granicach dóbr carskich należących do Księstwa Łowickiego, obejmujących lasy rządowe od Brudzewic przez Smardzewice po Sulejów. Rozwój samorządności wiejskiej spowodował włączenie Brzustowa do utworzonej dwadzieścia lat wcześniej - w 1859 r. - gminy Unewel, której siedziba mieściła się najpierw w Sługocicach, następnie w Smardzewicach, a na koniec w Białobrzegach. Ten stan utrzymuje się do 1954 r., kiedy to powstaje Gromadzka Rada Narodowa w Brzustowie. Po kolejnej zmianie administracyjnej w 1972 r. Brzustów należy do Gminy Białobrzegi, a od 1977 r. do chwili obecnej do Gminy Inowłódz.

Podobnie zmieniała się przynależność Brzustowa na poziomie wojewódzkim. W dwudziestoleciu międzywojennym Brzustów należy do województwa kieleckiego, by na krótko przed wybuchem II wojny światowej, z dniem 1 kwietnia 1939 r. znaleźć się w granicach województwa łódzkiego. W latach 1945-1954 Brzustów ponownie należy administracyjnie do województwa łódzkiego, w latach 1954-1975 do województwa kieleckiego, następnie w latach 1975-1998 do województwa piotrkowskiego. Po reformie administracyjnej w 1998 roku Brzustów powraca do województwa łódzkiego.

Wśród istotnych dla Brzustowa wydarzeń wspomnieć warto założenie Towarzystwa Ochotniczej Straży Pożarnej (16 września 1928 r.), w następstwie czego cztery lata później, w 1932 r. zostaje wybudowana remiza strażacka. W roku 1946 z części parafii Białobrzegi Opoczyńskie zostaje utworzona parafia Brzustów. Parafię w Brzustowie erygował w dniu 2 listopada 1946 r. biskup sandomierski Jan Kanty Lorek.

Tyle na temat dziejów Brzustowa można powiedzieć w wielkim skrócie. W publikowanych na naszych stronach odcinkach Ryszard Mochola rzuca znacznie więcej światła na temat historii wsi Brzustów i jej okolic oraz życia jej mieszkańców na przestrzeni dziejów. Zapraszamy do lektury.

"Dzieje Brzustowa" autorstwa Ryszarda Mocholi jest utworem udostępnionym pod adresem www.brzustow.pl na podstawie licencji Creative Commons: Uznanie autorstwa/Użycie niekomercyjne/Bez utworów zależnych, wersja 3.0 i kolejne. Wszelkie prawa zastrzeżone.